گردن درد در سالمندان چیست ؟ در ناحیه گردن 7 مهره وجود دارد. بین مهره ها یک بافت غضروفی به نام دیسک وجود دارد که بین مهره دوم و سوم شروع می شود. گردن این توانایی را دارد که سر ما را در تمام جهات حرکت دهد و ساختاری دارد که وزن سر را تحمل می کند. این حرکات را از طریق دیسک ها و مفاصل بین مهره ها فراهم می کند. نخاع از مهره های گردن عبور می کند. از سوراخ های بین مهره ها، اعصابی که حرکت عضلات بازو و حس بازوها را فراهم می کنند بیرون می آیند. گردن درد در سالمندان  یک شکایت رایج است زیرا مهره های گردن ساختار بسیار متحرکی دارند. نیمی از بزرگسالان در گروه سنی بزرگسالان حداقل یک بار در طول زندگی خود یک دوره گردن درد را تجربه می کنند.

انواع و علل گردن درد در سالمندان

دو نوع اصلی گردن درد در سالمندان  وجود دارد: گردن درد مکانیکی و درد ناشی از آسیب شناسی ستون فقرات

1. گردن درد مکانیکی

شایع ترین نوع گردن درد است. بیشتر در اثر ضربه های جزئی که بر گردن تأثیر می گذارد یا آسیب های جزئی که بر عضلات گردن و بافت همبند تأثیر می گذارد، ایجاد می شود. وضعیت نامناسب، مهم ترین علت این نوع درد است. این یک شکایت رایج است به خصوص در افرادی که تمام روز پشت میز کار می کنند و در وضعیت متمایل به جلو هستند. گردن درد مکانیکی در سالمندان ممکن است به سر، شانه ها و بازوها منتشر شود. اغلب نمی توان علت و محل واقعی درد را پیدا کرد.

2. گردن درد ناشی از بیماری های ستون فقرات

گردن درد در این گروه نسبتا کمتر از گردن درد مکانیکی است. شایع ترین علل عبارتند از:

الف) فتق گردن (فتق دیسک گردن)
ب) دژنراسیون / ساییدگی مهره های گردن (اسپوندیلوز گردنی)
ج) درگیری نخاع به دلیل باریک شدن کانال ستون فقرات گردنی (میلوپاتی اسپوندیلوتیک گردنی)

الف) فتق گردن (فتق دیسک گردن)

مواد دیسک شامل یک غلاف نسبتاً سخت بین دو مهره در خارج و قسمت‌های بافت نرم ژل مانند در داخل است. با ضعیف شدن یا پاره شدن غلاف بیرونی، قسمت داخلی به سمت بیرون می لغزد و شروع به فشار دادن روی اعصاب می کند. در حالی که ضعیف شدن یا پارگی لایه بیرونی باعث گردن درد می شود، فتق گردن که می توان آن را جابجایی لایه داخلی تعریف کرد، باعث ایجاد درد به خصوص در شانه و بازو می شود، زیرا به ریشه عصبی فشار وارد می کند. درد بازو اغلب شدیدتر از گردن درد است، زیرا ریشه های عصبی را فشرده می کند. بسته به میزان فشار روی ریشه های عصبی، ممکن است ضعف و بی حسی در عضلات بازو و دست وجود داشته باشد.

ب) دژنراسیون/ساییدگی مهره های گردنی (اسپوندیلوز گردنی)

به خصوص با افزایش سن، محتوای آب دیسک بین مهره های گردن کاهش می یابد و توانایی دیسک برای کمک به حرکت کاهش می یابد. با خراب شدن دیسک، ارتفاع آن کاهش می‌یابد و بار بیشتری روی مفاصل واقع در پشت مهره‌های گردن وارد می‌شود. عدم تعادل در توزیع بار و تحرک منجر به زوال مهره ها و گسترش غیر طبیعی استخوان می شود. این اکستنشن های استخوانی می توانند باعث درد در گردن شوند. علاوه بر این با فشار بر روی ریشه های عصبی و نخاع باعث درد بازو مشابه فتق گردن، ضعف و بی حسی در بازو و دست می شود.

ج) درگیری طناب نخاعی به دلیل باریک شدن کانال نخاعی گردن (میلوپاتی اسپوندیلوز گردنی)

اگر علائم فشردگی بر روی نخاع به دلیل تغییرات اسپوندیلوتیک در ستون فقرات گردن و باریک شدن کانال نخاعی رخ دهد، به آن میلوپاتی اسپوندیلوتیک می گویند. زمانی که فشار مداوم بر روی نخاع وجود دارد علائمی مانند احساس تنش در پاها، سفتی، مشکل در راه رفتن، ضعف در بازوها و بی حسی مشاهده می شود.

ارزیابی و درمان بیمار مبتلا به گردن درد

درمان گردن درد مکانیکی در سالمندان: شایع ترین علت گردن درد «گردن درد مکانیکی» است. این درد به تدریج در عرض 2-3 روز کاهش می یابد و در عرض 1-2 هفته از بین می رود. گاهی اوقات درد می تواند مزمن شود و در حملات حاد گاه به گاه تشدید شود. درد یا بی حسی در بازو و دست ممکن است نشانه ای از فشردگی ریشه عصبی باشد. در این صورت مراجعه به پزشک برای ارزیابی فتق گردن مفید است.

در چه شرایطی علت درد می تواند جدی باشد؟

– اگر بیمار بیماری سیستمیک جدی مانند سرطان، آرتریت روماتوئید دارد
– اگر درد به جای کاهش روز به روز بدتر می شود
– در صورت کاهش قدرت و تغییر احساس در بازو
– در صورت وجود علائمی مانند تب، کاهش وزن همراه با درد
– در صورت وجود حساسیت در استخوان های گردن

هدف از درمان گردن درد مکانیکی عادی سازی حرکات گردن در اسرع وقت است. از آنجایی که حرکات گردن در ابتدا دردناک است، فرد می خواهد گردن خود را ثابت نگه دارد. اما برای جلوگیری از سفت شدن گردن باید با افزایش درجه درد تا جایی که درد اجازه می دهد حرکات طبیعی انجام داد. استفاده از یقه گردن توصیه نمی شود زیرا حرکات گردن را محدود می کند. بازگرداندن حرکات طبیعی گردن در اسرع وقت از مزمن شدن درد جلوگیری می کند. مسکن ها برای کاهش درد مفید هستند. قرص‌های حاوی پاراستامول یا داروهای ضدالتهابی با کاهش درد به آسان‌تر کردن حرکات گردن کمک می‌کنند. اگر اسپاسم عضلانی مشهود باشد، می توان از شل کننده های عضلانی به مدت 2-3 روز استفاده کرد. با توجه به عوارض جانبی داروها، لازم است درمان دارویی مناسب طبق توصیه پزشک شروع شود.

درمان فتق گردن (فتق دیسک گردن):درد شدید بازو به دلیل فشار روی ریشه عصبی مهم ترین علامت فتق دیسک گردن است. درد معمولاً خود به خود از بین می رود. درد که در هفته اول شدید است طی 4-6 هفته از بین می رود. در این دوره مصرف مسکن برای کاهش شدت درد توصیه می شود. یقه گردن با توصیه پزشک قابل استفاده است. در گروه کوچکی از بیماران، درد ممکن است پس از 6 هفته ادامه یابد. ممکن است برای دردهای مزمن یا درد شدیدی که با وجود داروهای مسکن غیر قابل تحمل است، جراحی در نظر گرفته شود. در برخی از بیماران، از دست دادن قدرت به دلیل فشار روی ریشه عصبی ایجاد می شود. توسعه از دست دادن قدرت نیاز به جراحی برای برداشتن فشار روی عصب دارد. تسکین خود به خودی درد به معنای ناپدید شدن بیماری نیست.

انحطاط / ساییدگی مهره های گردن (اسپوندیلوز گردنی) درمان: اسپوندیلوز گردنی یک یافته رادیولوژیکی شایع به ویژه در افراد مسن است. همیشه باعث درد نمی شود. اگر فقط باعث درد گردن شود، تقویت عضلات گردن با تمرینات توصیه شده گردن به کاهش درد کمک می کند. روش های فیزیوتراپی نیز مفید هستند.

درمان درگیری طناب نخاعی (میلوپاتی اسپوندیلوتیک گردنی) به دلیل باریک شدن کانال نخاعی گردن:اگر اسپندیلوز گردنی طناب نخاعی و ریشه های عصبی را تحت فشار قرار دهد، فشار باید با جراحی برداشته شود. فشرده سازی مزمن، به ویژه در نخاع، می تواند منجر به تغییرات غیرقابل برگشت در نخاع شود. بنابراین بروز علائمی مانند احساس سفتی در پاها، کاهش قدرت و افزایش تدریجی این مشکلات نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. چنین وضعیتی می‌تواند پیشرونده باشد و جراحی برای برداشتن فشار روی نخاع برای توقف پیشرفت توصیه می‌شود. هدف از مداخله جراحی جلوگیری از پیشرفت بیماری با برداشتن فشار بر نخاع است. محل جراحی ممکن است بسته به مکانی که بیشترین فشار در آن است و موقعیت گردن تغییر کند. نکته مهم در میلوپاتی اسپوندیلوتیک گردنی، برداشتن فشار قبل از ایجاد تغییرات دائمی در نخاع است.

راه های پیشگیری از گردن درد در سالمندان

اجتناب از حرکاتی که گردن را وادار می کند، اجتناب از کار در حالت خمیده به جلو برای مدت طولانی می تواند از حملات گردن درد جلوگیری کند. از آنجایی که محافظت از گردن در زندگی روزمره دشوار خواهد بود، بهترین روش برای تقویت عضلات اطراف ستون فقرات گردن است. تمرینات منظم گردن، عضلات گردن را تقویت کرده و از آسیب جزئی به ستون فقرات گردن جلوگیری می کند. رفلکس های ناگهانی مانند رانندگی با ماشین، زیرا حرکات گردن در طول دوره دردناک محدود می شود.